Historia Szkoły Podstawowej w Jankowej

Zanim przedstawię państwu historię powstania i funkcjonowania szkoły wspomnę o samej Jankowej. Na pogórzu Rożnowsko-Ciężkowickim, w obecnej gminie Bobowa, w dolinie rzeki Białej Tarnowskiej i północno – wschodniej części byłego woj. nowosądeckiego znajdowały się dwie odrębne gminy; Jankowa i Lipniczka. Pierwszą wzmiankę o Jankowej znajdujemy w wykazie świętopietrza z początku XIV wieku stolicy apostolskiej, skąd dowiadujemy się, że w sąsiednich Wilczyskach był kościół parafialny należący do dekanatu bobowskiego, któremu przyporządkowane były między innymi dwie odrębne gminy; Jankowa i Lipniczka. Następną wzmiankę o Jankowej – Lipniczce podaje Jan Długosz w księdze uposażeń Diecezji krakowskiej z roku 1470.Ponadto w Kronice Dworów Szlacheckich założonej w Jaśle1896 roku ksiądz Stefan Dębiński pisze: „Rok 1846 Jankowa przeżyła względnie spokojnie”. Jankowa jako wieś, od początku swego istnienia była podzielona na dwie odrębne gminy. W początkach dwudziestego wieku gminy te należały do powiatu grybowskiego. Z dniem 1 kwietnia 1932 roku w wyniku reformy administracyjnej został zniesiony powiat grybowski. W związku z tym; Jankową włączono do powiatu gorlickiego, a Lipniczkę do nowosądeckiego. Sytuacja ta trwa niezbyt długo. W latach 1934 -1936 w wyniku dalszej reformy administracyjnej następuje scalenie obydwu miejscowości pod nazwą Jankowa z przynależnością do powiatu gorlickiego.

Nazwa miejscowości Jankowa stanowi kwestię niewyjaśnioną. Najprawdopodobniej pochodzi ona od imienia Jan. Wg zachowanej legendy pochodzi od nazwiska i imienia dawnego obszarnika ziemskiego o brzmieniu Kowa Jan, a to w odniesieniu historycznym jest wątpliwe. Na podstawie zachowanych materiałów trudno jest stwierdzić dokładną datę powstania szkoły w Jankowej – Lipniczce. Kronika szkolna z roku 1908/9 podawała, że „już od 17 lat” gmina Lipniczka i Jankowa starały się o założenie szkoły. W roku szkolnym 1908/9 powstaje szkoła dla obu gmin w chacie włościanina Pawła Gryzły – ówczesnego wójta. Naukę rozpoczęto 1 października przy liczbie uczniów 69.Pierwszym nauczycielem był Leopold Danek, który ukończył Seminarium Nauczycielskie w Starym Sączu. 23 października tego samego roku utworzono Radę Szkolną. W metryce szkolnej znajdującej się w archiwum tutejszej szkoły czytamy, że pierwszymi uczniami były dzieci urodzone w latach 1896 i 1897. W roku 1911 kupiono od Zofii Gryzło z Lipniczki 1/4 morga pola pod budynek szkolny za 600 koron sporządzając akt notarialny na rzecz szkoły ludowej w Lipniczce. W 1912 roku na rozprawie konkurencyjnej w Grybowie został wyłoniony majster murarski ;Wiktor Leopold z Radomyśla nad Sanem, jako osoba bezpośrednio odpowiedzialna za budowę szkoły, której kosztorys opiewał na kwotę 20.000 koron. Decyzja, co do projektu budowy szkoły była od samego początku mało przemyślana, ponieważ przewidywała budowę jedynie dwóch sal lekcyjnych. Resztę budynku miała stanowić część mieszkalna dla potrzeb kierownika placówki. Budowę rozpoczęto w 1913 roku i prowadzono ją z przerwami ze względu na trudną sytuację gospodarczą i polityczną kraju. Do roku 1923 wybudowano szkołę jedynie w stanie surowym oraz założono dach. Po13 latach, od momentu rozpoczęcia budowy w roku 1926 dzięki staraniom, ówczesnego kierownika szkoły Władysława Wiśniowskiego oraz jego poprzedniczki Marii Grucówny, ukończono jedną klasę oraz część korytarza. Od września tegoż samego roku nauka odbywa się w szkole. Do tej pory uczono w wynajętych izbach gospodarzy; Pawła Gryzły, Pawła Kwarcińskiego, Józefa Gryzły, Wawrzyńca Wojtaczki, Olchawskiego i Jana Górskiego. W 1927 roku zostaje oddana do użytku druga sala lekcyjna. W latach 1929 i 1930 wybudowano studnię oraz wykonano remont dachu istniejącego budynku. Okres drugiej połowy dwudziestolecia międzywojennego zaowocował w naszej szkole bogatą działalnością wychowawczo – artystyczną i kulturalną. Lata 1939 – 45 to okres dla oświaty bardzo trudny. Nauka w szkolę prowadzona jest z przerwami – w szkole kwaterowało wojsko, panowała epidemia tyfusu. Zimy były bardzo ostre, w szkołach brakowało opału. Obowiązywał zakaz nauczania historii i geografii. Było prowadzone tajne nauczanie. Kierownikiem szkoły był wówczas Tomasz, Aleksander Pykosz – prawa ręka Niemców, a nauczycielką wspomagającą była Kazimiera Job i prawdopodobnie Helena Gąsior. Po zakończeniu drugiej wojny światowej, drugiego maja 1945 roku na kierownika szkoły zostaje powołany Władysław Kosowski. Z dniem 3 września, w miejsce K. Job zostaje mianowana Zofia Kosowska. Ponadto, od 1 października tego samego roku zatrudniona zostaje trzecia siła – nauczycielka Michalina Jaworska, która w okresie późniejszym tj. od sierpnia1947 – sierpnia 1960 roku pełni obowiązki kierownika szkoły. Po wojnie szkoła ma uszkodzoną ścianę frontową, dach oraz ogrodzenie. Ponadto, zniszczeniu uległy prawie wszystkie akta szkolne. W sierpniu 1945 roku przystąpiono do remontu szkoły tworząc z korytarza trzecią salę lekcyjną. Przełom lat 46/47 to okres dalszej rozbudowy, podczas której dobudowano dwa wejścia zwane gankami. Został również wybudowany nowy budynek gospodarczy w którym mieściły się sanitariaty. Na przełomie lat 1959/60 szkoła została zelektryfikowana i zradiofonizowana, co korzystnie wpłynęło na poprawę warunków pracy. 1 września 1960 roku obowiązki kierownika szkoły przejmuje Potoczek Jan, pełniąc je do sierpnia 1966 roku.

Z dniem 1 września 1966 roku następuje zmiana na stanowisku kierowniczym. Kierownikiem szkoły zostaje Mieczysław Oratowski pełniący obowiązki do końca sierpnia 1984 roku. W tym też roku szkoła otrzymuje status szkoły ośmioklasowej. Życie szkolne toczyło się spokojnym rytmem. Pracujący w szkole nauczyciele dbali, podobnie jak i dziś o wysoki poziom nauczania i wychowania, czego dowodem byli i są absolwenci kontynuujący naukę w szkołach gimnazjalnych i średnich, oraz kończący studia wyższe. Wielu z nich podjęło pracę w zawodzie n-la, niektórzy w macierzystej placówce. W miarę upływu lat wzrastała liczba mieszkańców, a co za tym idzie rosła liczba dzieci w naszej szkole. Pojawiały się problemy lokalowe, które z biegiem lat były coraz bardziej dotkliwe. Istniejąca szkoła była budynkiem zbyt małym, aby sprostać wymogom i spełniać oczekiwania społeczeństwa. Koniecznością stawała się potrzeba remontu szkoły, a nawet budowy nowej. Już w roku 1961 powołano Komitet Budowy Szkoły, którego działalność z przyczyn obiektywnych była mało skuteczna. Terminy planowanych remontów były ciągle przesuwane na następne lata. W latach osiemdziesiątych, ze względu na wyż demograficzny sytuacja lokalowa jest bardzo trudna, zajęcia są prowadzone na dwie zmiany. Ponadto część dzieci uczy się w domach prywatnych – u pana Stefana Gryzło, następnie Adama Gryzło oraz sali budynku OSP. Dopiero lata 1975 – 77 stanowią okres intensywnych działań dotyczących uzyskania pozwolenia i opracowanie dokumentacji na remont kapitalny i dobudowę budynku szkolnego.

Prace budowlane rozpoczynają się w kwietniu 1977 roku i trwają do końca kwietnia 1979 roku. 12 maja tego samego roku następuje przekazanie młodzieży szkolnej nowo – wybudowanej części budynku w użytkowanie. W wyniku dobudowy pozyskano 2 sale lekcyjne z zapleczem sanitarnym oraz część mieszkalną, którą przeznaczono na zastępcze sale lekcyjne. W czerwcu 1979 roku rozpoczyna się remont kapitalny budynku szkolnego, poprzedzony wcześniejszą rozbiórką, której dokonano w bardzo szybkim tempie, dzięki ogromnemu zaangażowaniu młodzieży szkolnej i ich rodziców oraz ówczesnego dyrektora szkoły M. Oratowskiego. Zakończenie prac remontowo – modernizacyjnych we wrześniu 1985 roku przypadło w udziale dopiero jego następcy – pani A. Rodak, pełniącej obowiązki dyrektora szkoły w okresie od 1 września 1984 r.-do końca sierpnia 1991 roku. 1 września 1985 roku odbyła się Gminna Inauguracja Roku Szkolnego 1985/86 połączona z przekazaniem wyremontowanego obiektu do użytku. Kolejne dwa lata w historii szkoły poświęcone są intensywnym pracom przygotowującym placówkę do uroczystości, jaką było Nadanie Szkole Imienia. W czerwcu 1987 roku szkoła otrzymuje imię majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala’ – na ścianie frontowej budynku zostaje wmurowana tablica pamiątkowa. Lata 1987 – 89 to okres budowy dwóch magazynów przyszkolnych, boiska sportowego oraz zielonej sali gimnastycznej.

W roku 1991 obowiązki dyrektora szkoły przejmuje Z. Rak i pełni je do końca sierpnia 2007 roku.W okresie tym przeprowadzono wiele prac remontowych, takich jak np: kapitalny remont sanitariatów, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, docieplenie budynku szkolnego łącznie z elewacją.

Z dniem 1 września 2007 roku stanowisko dyrektora szkoły obejmuje ponownie pani Alicja Rodak.Począwszy od 1985 roku szkoła posiadała bardzo dobrą bazę lokalową, poza jednym nurtującym problemem, jakim był brak wymiarowej i odpowiednio wyposażonej sali gimnastycznej. To trudne, a zarazem kosztowne zadanie zostało zrealizowane dzięki przychylności obecnego Wójta Gminy Wacława Ligęzy, jego ścisłej współpracy z Radą Gminy , władzami szkolnymi oraz mieszkańcami sołectwa w latach 2005 – 2007. Ten wspaniały obiekt sportowy powstał na miejscu dawnych magazynów szkolnych. Szanowni Goście. To, dzięki Waszemu, ogromnemu zaangażowaniu, trosce o wszechstronny rozwój młodego pokolenia ,możemy cieszyć się w dniu dzisiejszym, tak pięknymi obiektami jakimi są : przekazana do użytku sala gimnastyczna, przewiązka, boisko sportowe i odnowiony budynek szkolny. W tak wspaniałej chwili zachęcam do refleksji nad słowami Proboszcza Wilczysk, Księdza Jana Pabiana składającego sprawozdanie władzom oświatowym, który dokonując oceny stanu szkoły na dzień 17 lutego 1917 roku w zachowanym po dzień dzisiejszy dokumencie pisał ” W Lipniczce, w jednej, szczuplutkiej izdebce, o sześciu zaledwie ławeczkach dla 180 dzieci zapisanych…..”.

Opracowała